Zaanse Verhalen 2024
Molens aan de Hoogendijk
Korenmolens in Wormer en Jisp
De zeventiende editie van het jaarboek Zaanse Verhalen handelt over molenbouw voor 1650 en vooral de zaagmolens die toen aan de Hoogendijk en aan die dijk in het Zuideinde van Westzaan werden gebouwd. Er werden elf windbrieven gevonden, waarvan er vier aan later bekende molens konden worden gekoppeld. Dat waren De Vergulde Zalm en De Grasmaaier in Westzaandam en De Oude en Witte Vos in Westzaan, waarvan zeer lang gedacht werd dat het twee namen voor dezelfde molen waren. Maar nu is vastgesteld dat het om twee molens ging.
Ook de zaagmolens op de Rietvink, het buitendijkse land in Zaandam aan het Westerkattegat, worden uitvoerig beschreven met als speciale ontdekking de achttiende eeuwse administratie van de bovenkruier De Rietvink. Daaruit blijkt dat de kosten van het zaagwerk werden berekend aan de hand van het aantal zaagsneden dat moest worden gemaakt.
In het boek is ook ruim aandacht voor de korenmolens in Wormer en Jisp. Landmeter Lucas Sinck vermeldde er tien op zijn unieke kaart van de dorpen die hij tussen 1612 en 1615 maakte. Er werden nieuwe details over de molens gevonden en er werd vastgesteld dat De Loenmolen geen bijnaam was, maar een zelfstandige molen.
De snelle ontwikkeling van de molenbouw in de eerste helft van de zeventiende eeuw ging gepaard met een even snelle ontwikkeling van de molenmakerij. Van de Zaanse kennis werd niet alleen in Amsterdam en andere plaatsen in Nederland ruim gebruik gemaakt, maar deze kennis werd ook tot ver over de grenzen geëxporteerd. Ook daar is veel aandacht voor.
Zaanse Verhalen 2024 verschijnt medio oktober. De prijs is 22,50 euro. Nu te koop bij de Cacaoboom.
